Street-art. Twórczość Serhija Radkewycza
Katarzyna Jakubowska-Krawczyk
Serhij Radkewycz jest jednym z młodych ukraińskich twórców, o których coraz więcej mówi się na świecie. Jego charakterystyczne prace zwracają uwagę zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie Europy.
Swoją przygodę ze sztuką zaczął na Wołyniu gdzie skończył szkołę plastyczną, później uczył się w Narodowej Akademii Sztuk Pięknych we Lwowie. Był uczestnikiem wielu festiwali, wystaw i projektów, a w 2010 roku laureatem nagrody Pinchuk Art Center.
Artysta kojarzony jest przede wszystkim ze street-artem i wielkoformatowymi realizacjami na murach, odwołującymi się zarówno do tematyki religijnej, jak i społecznej. Prace Serhija Radkewycza znajdują się w Ukrainie i poza jej granicami, w prywatnych kolekcjach, miejscach publicznych i świątyniach jak np. w Kościele św. Piotra w Watykanie.
Wiele miejsca w swojej twórczości malarz poświęca tradycji ikonograficznej, jednak nigdy ikon nie kopiuje, a stwarza je na nowo. Szuka własnej techniki i sobie właściwych środków wyrazu. Każda jego praca choć namalowana w rozpoznawalnym dla niego stylu jest oryginalna. Chętnie realizuje się także w street-arcie, nawiązując do jego założeń buntu przeciwko zastanemu porządkowi społecznemu i upominania się o lepszą przyszłość.
W swoim malarstwie Radkewycz odwołuje się do różnych koncepcji i podejść do sztuki, czasami zdawałoby się zupełnie do siebie nieprzystających umiejętnie je w swoich pracach łącząc. Już sam wybór przez artystę działania na polu sztuki ulicznej jest demostracją chęci nie zamykania się w elitarnym środowisku galerii i koneserów sztuki lecz bycia bliżej realnego życia i zwykłego człowieka. Ważne miejsce w jego rozumieniu sztuki zajmuje social art, a więc pierwotnie sztuka zaangażowana, mająca służyć konkretnej idei, narodowi i społeczeństwu. Stąd też owo wyjście Serhija Radkewycza ze sztuką na „ulicę”. Dobrym tego przykładem jest jego obraz Eucharystii namalowany na ścianie jednego z Kijowskich bazarów – Besarabce. Artysta stworzył kompozycję, w której stoły na których się sprzedaje warzywa i owoce są przedłużeniem stołu przy którym spożywali wieczerze apostołowie.Wykorzystanie naturalnej przestrzeni sprawiło, że malowidło w sposób organiczny wpisuje się w przestrzeń. Obecne tam okna stanowią jego uzupełnienie np. jedno z nich duże półokrągłe stanowi jakby zwieńczenie stołu napełniając go światłem. Po dwóch stronach stołu siedzi po sześciu apostołów. Na nim zaś znajdują się symboliczne przedstawienia chleba i kielicha z winem, zaś resztę spożywanego pokarmu stanowią sprzedawane produkty. Kompozycja ta też harmonijnie łączy nowatorstwo z tradycją – obecność Matki Bożej zaznaczona poprzez tradycyjną, wykonaną w barokowym stylu, ikonę.
Serhij Radkiewcz maluje swoje prace na murach, w przejściach podziemnych, piwnicach czy na łonie przyrody. W miejscach opuszczonych powstał cykl prac przedstawiający apostołów. To jedne z bardziej symbolicznych dzieł autora, na których namalował on przypisywane poszczególnym uczniom Chrystusa ręce w różnych symbolicznych ułożeniach jak np. św. Piotra symbolizują ręce podające klucze i umiejscowił je w przejściach podziemnych, na jakiś ruinach.
Artysta nie ogranicza jednak swojej sztuki tylko do przestrzeni otwartych. Zdarza mu się malować również w pomieszczeniach galeryjnych np. Dzydze we Lwowie czy Galerii Artystów Plastyków Wołynia w Łucku. Przykładem może być projekt „Ne rydaj mene maty” gdzie artysta w przestrzeń galerii wpisał graffiti nawiązujące do tradycyjnego przedstawienia ikonograficznego.
Za każdym razem staranie wybierana przez Radkewycza przestrzeń stanowi ważne uzupełnienie jego prac. Niebagatelną rolę w tym kontekście odgrywa także czas. Samo dzieło bowiem staje się procesem –przeobraża się pod wpływem czynników zewnętrznych. Z czasem ulega przybrudzenia, niszczeje stając się jakby organiczną częścią przestrzeni, w której powstało.
Sztuka Radkewycza wpisuje się w nurt public art. Jego obrazy zarówno przestrzeń wzbogacają, nadają jej nowe znaczenia i sensy, jak i służą uwrażliwianiu odbiorców tak na sztukę, jak i na idee, która ona ze sobą niesie. Twórczość Radkewycza to próba mówienia współczesnym językiem o sprawach istotnych i ważnych.
